کتاب بورخس

این متن ترجمه‌ی بخش کوچکی است از رساله‌ی «کتاب الکتابت» اثر ابن حقّان بخاری فیلسوف اندلسی قرن پنجم. از آن‌جا که کتاب در عین ایجاز نوشته شده، مترجم سعی کرده به مناسبت حال متن، تفاسیر و تحشیه‌هایی بر آن بیفزاید. بیشتر تفسیرها - که در پرانتز آورده‌شده‌اند – جستجوی شرحی است برای متن اصلی، بر مبنای متون خورخه لوییس بورخس، نویسنده‌ی دیگری از فرهنگ اسپانیایی‌زبان، که مانند ابن حقّان، خود را با مسئله‌ی «کتاب» مواجه می‌دیده. تحشیه‌ها در عوض، تلاش مترجم است برای فراتر رفتن از متن و گشایش مباحثی درباره‌ی آن‌چه متن پیش می‌نهد. لازم به یادآوری است که تمام نوشته‌های درون پرانتز و هم‌چنین نوشته‌های تحت عنوان «تحشیه» از مترجم است.

«فصل اول: کتاب واجب می‌کند» (این معنا از کتاب و فعل کتب در قرآن آمده است: «کُتِبَ علیکمُ الصیام». 2/183). «کتاب فراهم می‌آورد» (به معنای جمع‌کردن و فراهم‌آوردن در المنجد: «تَکَتَّبَ الرجُلُ: آن مرد کمرش را محکم بست و لباس‌اش را جمع کرد» و ناظم‌الاطبا: «کتابت: فراهم‌آوردن» اشاره شده است). «کتاب خبر می‌دهد» (فعل کتب به معنای خبردادن هم در قرآن استفاده شده است: «اَم عندهُمُ الغیبُ فَهُم یکتُبونَ». 52/41). «کتاب ثبت می‌کند» (این معروف‌ترین معنای کتاب است که تقریباً در تمام فرهنگ‌ها به آن اشاره شده است).