ا

جای تردید نیست که در زمانة ما، قصد مولف، درجة کمتری از اعتبار را در مقایسه با سه یا چهار دهة گذشته دارد. دوران سینمای مولف، دورانی بود که در آن به اعتبار بازشناسی جایگاه کارگردان در فیلم، بنا بر این قرار گرفت تا فیلمساز نیز به مثابة نویسنده، شخصیتی فکری پیدا کند و از حالت یک تکنسین صرف امور فنی سینما خارج شود.

مهدی فیاضی کیا

چگونه هایدگر بخوانیم، به قلمِ مارک راتال و به ترجمه مهدی نصر، کتابی در صد و هشتاد صفحه، با یک پیشگفتار و یک سپاس و یک مقدمه و ده فصل و ضمیمه‌ی گاه‎شماری زندگانی هایدگر، از انتشارات رخ‌دادِ نو، می‌کوشد تا در فهمِ جهانِ فلسفی هایدگر، گام بردارد.

اخیرا جنجالی پیرامون مختارنامه به پا شده بود و یکی از مراجع مذهبی موضع‌گیری تندی را در باره‌ی نمایشِ شمایلِ عباس بن علی (ع) در این سریال ابراز داشته بود که واکنش‌های تندی را هم دربر داشته است.

این را من باب مقدمه داشته باشیم تا به موضوعی برسیم:

این‌که داوود میرباقری که بود و چه کرد، بماند. این که حالا کیست و چه می‌کند، مختصرا موضوعِ این یادداشت است.

 دعوا بر سر این است که سینمای مبتذل از کجا آب می‌خورد؟ و چرا این قدر راحت جریانِ افولِ سینما را در ایران می‌شود دید؟ بین همه‌ی بحث‌هایی که در هفت مطرح شد، صحبت‌های جیرانی درباره‌ی فرهنگِ حاکم و تلویزیون و تأثیر آن در قهرمان‌پردازی سینمای بدنه شاید از همه جالب‌تر، بی‌پرواتر و افسارگسیخته‌تر بود. از معدودجاهایی که رسانه‌ی ملی، به نقدِ خودش نشست.

پرده‌ی اول

نادر طالب‌زاده مجری برنامه‌ی زنده‌ی تلویزیونی راز، شمایل جدیدی از مجری‌گری ارائه داد که در تلویزیون ایران کم‌سابقه بود. این شمایل را شاید باید یک «ضداجرا»‌ نامید. مجری‌های تلویزیونی گذشته یا به شیوه‌ی رسمی، یا بازی‌محور یا تلفیقی از این دو (این‌شب‌ها را دیده‌اید؟)‌ در صفحه‌های گیرنده‌ها ظاهر می‌شوند و به ما زل می‌زنند و سعی می‌کنند ما را تحت تأثیر قرار دهند. این شیوه‌ی اجرا از «نمایش» و «بازنمایی»‌ریشه گرفته و بر خلاف این‌ها، طالب‌زاده یک سر از دنیای مستند آمده است. بنابراین، عملا «مجری»‌ نیست. اجرا نمی‌کند. همان کسی است که هست. صحبت‌هایش را می‌کند و خیلی ساده مهمان‌ها را برنامه ریزی می‌کند. به عمد دستور پخش پلی‌بک‌ها را جلوی چشم‌های ما صادر می‌کند که شاید از نظر بعضی‌از برنامه‌ها، این کار از کفر کائنات بدتر باشد. بنابراین صمیمیتی به فرم برنامه می‌دهد که در تضاد با آماتورنماییِ او در اجرا، اتفاقا جواب می‌گیرد. ضد اجرا خیلی‌ها را جذب می‌کند. این پرده‌ی اول.

خدا در قاب

جستجوی امر قدسی در سینما

6

دموکراسی توی برنامه‌ی زنده

 آقای حسین فرح‌بخش تهیه‌کننده‌ی سرشناس بخش خصوصیِ سینمای ایران و صدالبته تهیه‌کننده‌ی محبوبِ ما مردم عامی، در برنامه‌ی تلویزیونیِ زنده‌ی هفت در گفتگو (یا شاید هم مناظره) با آقای مسعود فراستی منتقد نامی، آزادانه و در فضایی دموکراتیک صحبت‌هایی کردند که بهانه‌ی نوشتنِ این یادداشت شد. بسیاری از پی‌گیرانِ سینما این برنامه را دیدند و تا حدّی (بسته به میزان جدّی گرفتن این صحبت‌ها) تحت تأثیر قرار گرفتند. از زبان هر دو طرف، هم حرف‌هایی شنیدیم که بعضی‌هامان آن حرف‌ها را دوست داشتیم و بعضی‌هامان از آن حرف‌ها خوشمان نیامد.