هنرمندان تئاتر گلوب لندن، 'هملت' را در تاجیکستان اجرا کردند

 

برای نخستین بار تئاتر گلوب لندن نمایشنامه‌ی «هملت» را در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، اجرا کرد.

 

اعضای این گروه تئاتر روز یکشنبه ۱۰ آبان (اول نوامبر) و در چارچوب تور دو ساله این تئاتر به دور دنیا صورت گرفت که یک و نیم سال قبل آغاز شده بود و قرار است ۲۰۵ کشور را در بر گیرد. هنرمندان تئاتر گلوب  لندن با هواپیما، قطار، قایق و اتوبوس به کشورهای مختلف جهان می‌روند و رهاورد سفر آنها اجرای تراژدی هملت، اثر ویلیام شکسپیر، شاعر، نویسنده، بازیگر و نمایشنامه‌نویس قرن ۱۶ انگلیس، است. تاجیکستان یکصد و چهل و یکمین کشور میزبان این نمایش بود.

 

تور جهانی شانزده هنرپیشه زن و مرد گلوب، ۲۳ آوریل سال گذشته به مناسبت چهارصد پنجاهمین سالگرد تولد ویلیام شکسپیر آغاز شد. در این تور، آنها تراژدی هملت را از جمله در عمان، در اردوگاه پناهندگان سوری در شمال اردن و در رام‌الله فلسطین اجرا کردند. حضور هنرپیشه‌های یک تئاتر انگلیسی در صحنه تئاتر تاجیکستان یک رویداد بی‌سابقه فرهنگی محسوب می‌شود. تنها حدود پانصد نفر در دوشنبه امکان تماشای نمایشنامه «هملت» را داشتند، به رسانه‌ها اجازه ثبت و فیلمبرداری داده نشد.

 

میراندا فوستر، هنرپیشه تئاتر گلوب لندن، در صحبت با بی‌بی‌سی گفت: "ما نمایشنامه هملت را با خود به هر کشوری می‌بریم و این داستان شگفت انگیز شکسپیر را به مردم می‌رسانیم." به گفته او، مدیر هنری تئاتر از دو اثر شکسپیر، «رومئو و ژولیت» و «هملت»  باید یکی را انتخاب می‌کرد. خانم فوستر افزود: "این دو اثر در میان آثار شکسپیر بیشتر مشهور هستند. اما موضوع هملت جهانی‌تر است، داستان درباره وضعیت انسان است، مردی که درباره زندگی و مرگ، زنده بودن و معنای زندگی سخن می‌گوید. به نظر ما از این دو اثر، هملت ژرفتر است. از این رو این نمایشنامه را انتخاب کردیم."

 

همه هنرپیشه‌های تئاتر گلوب بریتانیایی نیستند، بلکه از سرزمینها و فرهنگهای مختلفی برخاسته‌اند. جان دانگال از هنرپیشگان این گروه تئاتری می‌گوید: "ما در بریتانیا زندگی می‌کنیم. اما خاستگاهمان متفاوت است، از نیجریه، هنگ کنگ، پاکستان و از نیوزیلند در میان ما هست. هنرپیشه‌های ما از فرهنگهای مختلف برخاسته‌اند، که این بسیار نکته مهمی است، بویژه در سفر هنری ما به دور دنیا." تاجیکستان از آغاز سده بیستم به این سو با آثار ویلیام شکسپیر آشنا هستند. آغاز این آشنایی به زمان تأسیس اولین تئاتر حرفه‌ای در حدود ۹۰ سال پیش در تاجیکستان برمی‌گردد.

 

محمد‌الله تبراف، منتقد تئاتر، می‌گوید: "تماشای این نمایش به زبان انگلیسی و اجرای آن از جانب هنرمندان سطح جهانی خیلی مهم است. روندهای مختلفی که امروز در تئاتر جهان صورت می‌گیرد، اصلاً از هنر غرب، از هنر اروپا منشأ می‌گیرند. برای ما آشنایی با این شاهکار تئاتری و با دستاوردهای هنر تئاتری غرب خیلی مفید است."

 

نمایشنامه هملت به زبان فارسی تاجیکی اولین بار در سال ۱۹۷۹ در تئاتر لاهوتی شهر دوشنبه به روی صحنه رفت. برخی از آثار شکسپیر، از جمله اتللو، رومئو و ژولیت، شاه لیر و هملت با ترجمه‌های روسی و فارسی در تاجیکستان بارها به روی صحنه رفته‌اند. ولی اجرای هملت از سوی هنرمندان بریتانیایی و به زبان انگلیسی بی‌سابقه بوده است. مقصد بعدی تئاتر گلوب لندن در تور جهانی‌اش کشورهای دیگر آسیای میانه‌ خواهد بود.