به مناسبت تولد هنری مور مجسمه ساز انگلیسی

«در نظر من؛ هر کار هنری باید نیروی زیستی خاص خودش را داشته باشد. منظورم بازتاب نیروی زیستی زندگی؛ حرکت؛ عمل فیزیکی و مانند اینها نیست؛ بلکه می‎خواهم بگویم هر کار هنری می‎تواند یک انرژی محصور؛ یک زندگی فشرده مختص خود و مستقل از شئی که ممکن است نمایش دهد؛ داشته باشد. هر گاه کار هنری دارای این نیروی زیستی پر توان باشد؛ ما واژه زیبایی را با آن ارتباط نمی‎دهیم . چون کار هنری در پی بازنمایی ظواهر طبیعی نیست؛ بنابراین به معنای گریزگاهی از زندگی نیست؛ بلکه ممکن است به معنای رخنه در واقعیت باشد؛ نه یک داروی آرام بخش یا مخدر؛ نه فقط به معنی اعمال سلیقه؛ گنجاندن شکل‎ها و رنگ‎های لذت‎بخش در تر‎کیبی خوش‎آیند‎؛ و نه وسیله‎ای برای تزیین زندگی؛ بلکه به معنای بیان ارزش و اهمیت زندگی و محرکی برای تلاش بیشتر در راه زندگی باشد.»

 

 

هنری اسپنسر مور هنرمند مجسمه ساز انگلیسی در ۳۰ جولای سال ۱۸۹۸ در انگلستان متولد شد. وی مشهورترین مجسمه‎ساز بریتانیا محسوب می‎شود. مور شهرت خود را مدیون مجسمه‎های آبستره غول پیكر مرمر و برنز ریخته‌گری ‌شده می‎داند که معمولاً در اندازه‌های بزرگ، با موضوعات انتزاعی ساخته شده‌اند. مور در ایجاد روند نوگرایی در هنر بریتانیا فرد مؤثری بوده است. از وی به عنوان بنیانگذار نوع جدیدی از مجسمه‎سازی مدرن یاد می‎شود.

 

 

شهرت دیگر او در زمینه نگارگری است. نقاشی‎های وی از مردمی که در خلال جنگ جهانی دوم در پناهگاه‎های زیرزمینی می‎زیستند، از اهمیت خاصی برخوردار هستند. گرچه دوران كودكی‎اش را در خانواده ای تهیدست سپری كرد ولی با ورود به دنیای هنر و كسب مهارت در خلق مجسمه‎های برنزی و مرمری در ابعاد بزرگ، تا انتهای عمر از كسب درآمد، بی نیاز شد. وی در سال ۱۹۲۱ برنده بورس تحصیلی كالج سلطنتی هنر لندن شد. دیدار از موزه لندن او را با هنر مجسمه‎سازی بومیان آمریكا، مكزیك، مصر و آفریقا آشنا كرد و اولین آثارش را با وفاداری به هنر ماهایا خلق كرد. آثار این دوره هنری مور، پیكره‎هایی خشن، زاویه دار و با خطوط تیز هستند.

 

 

 

 

از دهه ۱۹۳۰ پس از آشنایی با هنر سورئالیست  تقریبا سبک شخصی خود را پیدا کرد و به خلق تندیس های خمیده با خطوط نرم روی آورد. او قبل از ساخت مجسمه‎ها هزاران طراحی می‎کرد و از بین آنها مورد مناسب را انتخاب و شروع به ساخت می‎کرد. مور در زمان دو جنگ جهانی بسیاری از آثار خود را در ارتباط با خشونت و درد جنگ جهانی طراحی و هدف این طراحی‎ها را به تصویر کشیدن واکنش مردم لندن در مقابل بمباران‌های شبانه هواپیماهای آلمانی عنوان می‎کرد. مدتی را نیز در معدن ار معدنچیان طراحی و به تصویر کشید و تقریبا از اواخر دهه 1940 به ساختن مجسمه‎های مومی پرداخت که در واقع آنها دلیلی برای آغاز ساخت مجسمه‎های غول پیکر برنزی شد. از آن پس هنری مور با مطالعه طبیعت و طراحی کردن از انسان‎ها، موجودات دریایی و غیره به درک ذهنی متفاوتی از طبیعت و انسان‎ها رسید. او در این رابطه می‎گوید:

طراحی‌های من عمدتاً برای کمک به کار مجسمه‌سازی کشیده شده‌اند؛ به عنوان وسیله‌ای برای ایجاد ایده‌های مجسمه‌سازی و برانگیختن شخص برای ایدهٔ اولیه‌، همچنین به عنوان روشی برای غربال ایده‌ها و بهبود بخشیدن به آن‌ها، علاوه بر این، مجسمه‌سازی در مقایسه با طراحی، وسیله‌ٔ بیان کندی است و من طراحی را برای بیان ایده‌هایی که برای به واقعیت در آوردن‌شان به صورت مجسمه، مجال کافی وجود ندارد، روزنه‌ای مفید می‌یابم و طراحی را به عنوان یک روش مطالعه و مشاهده اشکال طبیعی نیز به کار می‌برم.

 

 

 

 

از افتخارات بین المللی وی می توان به كسب جایزه بیست و چهارمین دو سالانه ونیز؛ و دومین دوسالانه سائوپائولو اشاره كرد. تندیس جایزه سینمایی بفتا نیز به دست وی طراحی شده است. مجسمه‎های غول پیكر «هنری مور» امروزه در بسیاری از پارك‎ها و فضا‎های شهری قرار دارند. در باغ موزه هنرهای معاصر تهران نیز اثری از این هنرمند نامدار وجود دارد. هنری مور  در 31 آگوست 1986 درگذشت.

 

 

 

منابع:

رید، هربرت(1370)؛ هنری مور (سرگذشت و آثار)، ترجمه: حشمت‌الله صباغی، نشر کارون

مجله تندیس شماره 39

http://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Moore